SONDAJ YÖNTEMLERİ
Günümüz su sondaj çalışmalarında kullanılan iki ana sondaj yöntemi bulunmaktadır. Bunlar;
- Döner Sondaj Yöntemi
- Döner-Darbeli Sondaj Yöntemi
DÖNER SONDAJ YÖNTEMİ
Baskı (yük) altında dönen bir matkabın kesici dişleri aracılığıyla formasyonu parçalaması sonucu oluşan formasyon parçalarının bir dolaşım sıvısı (çamur veya su) ile dışarı atılması işlemidir. Döner sondaj yöntemi, kolay ve normal delinebilen formasyonların delinmesinde kullanılmaktadır. Bu yöntemde dönme ile koparma işlemi egemen olup, ilerleme baskı ve tork aracılığı ile sağlanmaktadır. Bu yönteme çamurlu sondaj yöntemi de denilmektedir.
Döner sondaj yöntemi bünyesinde iki alt sondaj yöntemi barındırmaktadır. Bunlar;
A)Düz dolaşımlı döner sondaj yöntemi
Bu yöntemde sondaj sıvısı olarak genellikle çamur kullanılmaktadır. Pompa ile havuzdan alınan sıvı takım içerisinden geçerek kuyu duvarı ile takım arasındaki boşluktan yükselir ve kuyu dışarısına çıktıktan sonra kanallar aracılığıyla tekrar havuza gönderilir.
B)Ters dolaşımlı döner sondaj yöntemi
Bu yöntemde sondaj sıvısı olarak genellikle çamur kullanılır. Havuzdaki çamur, yer çekimi ve kanallar vasıtasıyla kuyu ağzına gelir. Takım ile kuyu duvarı arasından kuyu tabanına kadar iner ve kuyuyu doldurduktan sonra matkap deliklerinden takım içerisine girer. Takım içerisine giren bu çamur bir pompa aracılığı ile emilerek tekrar havuza boşaltılır.
Darbe ve baskı (yük) altında ,düşük hızda dönen bir matkabın dişleri ile formasyonu parçalaması ile oluşan formasyon kırıntılarının hava aracılığıyla kuyu dışarısına atılması işlemidir. Döner-darbeli sondaj yöntemi genellikle zor, çok zor ve aşırı zor delinebilen formasyonların delinmesinde kullanılmaktadır. Bu yöntemde darbe ile parçalama işlemi egemen olup, ilerleme darbe ve dönme aracılığı ile sağlanmaktadır. Bu yönteme havalı sondaj yöntemi de denilmektedir.